دارودرمانی وابستگی به مواد؛ نقش ژن‌های اوپیوئیدرژیک

اعتیاد به مواد یک بیماری جدی با عواقب زیانبار فردی و اجتماعی برای افراد مبتلا، خانواده و جامعه است. نتایج دارودرمانی در سوء مصرف مواد، تا حد زیادی متاثر از پاسخ‌های درمانی متفاوت افراد بوده، این خود منتج از تنوع ژن‌های گیرنده‌های مخدری است. وجود اطلاعات ژنتیکی در تصمیم‌های درمانی و پیش‌بینی پاسخ به درمان کمک خواهد کرد. اعتیاد به مواد شامل وابستگی شیمیایی و فیزیولوژیک، همچنین نیاز روانی به ادامه‌ی مصرف است. استفاده‌ی مکرر از مواد و عدم توانایی تدریجی برای مقابله با هوس، بیمار را در مارپیچ رو به پایینی از قطع مصرف، علائم قطع مصرف، وسوسه و عود می‌افکند. درمان موثر برای اعتیاد باید موجب مهار پاسخ‌های فیزیولوژیک و کاهش علائم روان‌پزشکی در روند درمان،‌ جهت کاهش میل و جلوگیری از عود شود. پاسخ به درمان، بسیار وابسته به ژنِ تنظیمِ سنتز، متابولیسم و جابه‌جایی ناقل‌های عصبی اصلیِ مرتبط با سیستم پاداش رفتارها و استفاده از مواد است. ارتباطی قوی بین پاسخ به درمان و مشخصات ژنتیکی افراد یافت شده که ممکن است میزان موفقیت کم (۶۰ تا۷۰ درصد) دارودرمانی‌های مرسوم در اختلالات روانی را توضیح دهد. برای افزایش اثربخشی درمان اعتیاد به مواد مخدر، درک درستی از تغییرات در مکانیسم‌های عمل دارو به علت پلی‌مورفیسم در ژن‌های گیرنده‌های اُپیوییدرژیک مو(OPRM1)، دلتا (OPRD1) و کاپا (OPRK1) مورد نیاز است.